راند نهایی زندگی ؛ازدواج ؟!

در طول چند دهه گذشته جوانان به مساله ازدواج اهمیت فراوانی می دادند و خانواده ها نیز اصرار داشتند تا دخترانشان حداکثر تا زمان گرفتن دیپلم و پسران نیز پس از گذراندن دوره سربازی ازدواج کرده و تشکیل خانواده دهند. در آن دوران ازدواج کردن و تشکیل خانواده دادن به سختی امروز نبود تا پسر خانواده پشت لبش سبز می‌شد، پدر و مادر آستین بالا می زدند و برایش زن می گرفتند. آنها به سرعت یکی از طبقات خانه و یا یکی از اتاق ها را برای زندگی در اختیار زوج تازه ازدواج کرده قرار می دادند. اکنون اما شرایط بسیار تغییر کرده و در جامعه با پدیده كاهش آمار ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج به عنوان یك آسیب و معضل اجتماعی روبرو شده ایم.

حسین باهر،روان شناس، ضمن ابراز نگرانی از روی آوردن جوانان به خصوص دختران به زندگی مجردی در کلانشهرها گفت: متاسفانه روی آوردن جوانان به زندگی مجردی در تهران، شیراز، مشهد، اصفهان، تبریز و اهواز به 30 درصد رسیده است که این موضوع بسیار غم انگیز  و نگران کننده است.

باهر افزود: در حال حاضر در تمام اجزای جامعه ما تقابل میان سنت و مدرنیته مشهود است و در این فضا افراد در یک سرگردانی زندگی می کنند. در همین راستا تمایل به زندگی مجردی در طبقات پایین و سنتی جامعه به مراتب کمتر بوده و مانند سایر فعالیتهای اجتماعی متولی این آزادی زنان و دخترانی از طبقه میانی جامعه هستند.

وی افزود: در گذشته دیر ازدواج کردن امر ناپسندی بود اما امروزه این موضوع به یک امر بسیار عادی در جامعه تبدیل شده است که متاسفانه پخش فیلم‌های مختلف در برنامه‌های ماهواره‌ای موجب الگوبرداری جوانان از فرهنگ غرب شده است و در اثر گرایش جوانان به این فرهنگ، زندگی مجردی و بی‌میلی به ازدواج در جامعه رشد می‌یابد.

احساس نیازمقدمه ای است برای رفع و ارضای نیاز.کسی که خود را عاقل دهر می پندارد،هرگزعالم و عاقل نخواهد شد مگر این که احساس نیاز به یادگیری و تحصیل نماید.کسی که خود را از ازدواج بی نیاز می بیند،ممکن است دلایل اقتصادی ،جسمی یا روحی و اجتماعی برای خود داشته باشد.

اما گاهی اکثر شرایط محرز شده است ولیکن فرد،حاضر به ازدواج نیست.این عدم احساس نیاز به ازدواج یکی از موانع عمده برسرراه ازدواج جوانان می باشد که به آن خواهیم پرداخت.

جوانی که احساس نیاز به ازدواج می کند،هم خود را از تنهایی می رهاند و هم در جهت تکوین شخصیت و سامان دهی فکری و مالی خود گام برمی دارد.این چنین جوانی علی رغم مشکلات متعدد،مسئولیت سنگین زندگی خانوادگی را بر دوش می کشد و مشفقانه و دلیرانه درجهت سامان دهی نظام خانواده حرکت می نماید.فردی با این خصوصیات و با توکل،صبر،خرد و مهرورزی به جای ناله کردن ازهزار شب تاریک،چراغی را برمی افروزد و درسایه ی این نور و شمع مشتعل پروانه وارعشق می ورزد و بسان باغبانی صبور،گل ها را آبیاری کرده و به رشد می نشاند.

باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش              بر جفای خار هجران صبر بلبل بایدش

موانع عمده ی ازدواج جوانان که باعث بالا رفتن سن ازدواج شده است،عبارتند از:

* نداشتن هدف درزندگی

* طولانی شدن دوران تحصیل

* سنگینی مهریه و مخارج عقد و عروسی

* تشریفات وافراط در جهیزیه ی دختران

* سخت گیری برخی پدران ومادران

* مداخله خانواده‌ها در زندگی جوانان

* مشکل پسندی برخی از دختران و پسران

* ترس از بچه دار شدن

* تنگنای مالی

* نداشتن شغل و درآمد مخصوصاً برای آقایان

* چشم وهم چشمی

* نداشتن مسکن

* اعتیاد پسران

* عدم اعتماد به جنس مخالف برای زندگی طولانی مدت

* انحرافات جنسی در برخی از پسران و دختران

محمد تاجری،روان شناس، درباره عدم تمایل مردان به ازدواج گفت: مردی كه به چشم چرانی عادت كرد و به تنوع‌طلبی خود میدان داد در انتخاب همسر دچار مشكل خواهد شد. بنابراین ازدواج او به تأخیر می افتد و اگر ازدواج هم بكند بعد از چند ماه، به عادت گذشته خود برمی‌گردد که این امر در موارد بسیاری به جدایی و طلاق ختم خواهد شد.

وی در ادامه افزود: زنی هم كه عادت به نمایان كردن خود دارد و دائماً به فكر جلب توجه مردان دیگر است، در انتخاب همسر دچار مشكل خواهد شد و عادت خود را پس از ازدواج هم بروز می‌دهد. این افراد چه زن و چه مرد معنی عشق را از بین می‌برند. چون توجه همزمان به چند نفر در بحث روابط زناشویی، عشق نیست، هوس است.

چنین مسائلی که عمدتاً ناشی از آسیب های اجتماعی - فرهنگی جامعه است ،باعث احساس عدم نیاز به ازدواج به صورت غیرطبیعی شده است تا جایی که فرد علی رغم وجود نیاز به این امر،مجبور است مدت زیادی راصرف رفع موانع بنماید.مسلماً تأخیر ازدواج تا فراهم آمدن تمام یا حداکثر شرایط مطلوب ،پیامد ها وضررهای جبران ناپذیری برای جوان و جامعه به همراه دارد.از دست دادن شورو نشاط جوانی که لازمه ی استحکام روابط زن و شوهراست،سرخوردگی و احساس ناتوانی برای ازدواجِ به موقع ،احساس حقارت و عقده های روانی از عواقب آن است.

تحقیقات نشان می دهد اکثر افرادی که حتی شرایط ازدواج برایشان فراهم است،براثراضطراب و ترسی که ناخود آگاه در وجود آن ها نهفته است از ازدواج سرباز زده و بیشتربه نکات منفی و شکست فکر می کند.

چنین مسایلی همچون سرطان،بلای جان نگرش های صحیح و واقع گرایانه مرد و زن نسبت به همدیگرشده است.جملاتی نظیر«تمام مردان سرو ته یک کرباسند»ویا«تمام دختران این چنین و آن چنانند»همگی حکایت از یک فرافکنی دارد.فرافکنی درزبان روانشناسی یعنی تعارضات درون و انگیزه های خود را بیرون ریختن و آن ها به طورناخود آگاه به دیگران نسبت دادن.مکانیسم فرافکنی در بیماران روانی از کنترل خود آگاه خارج می شود که اهمیت خاصی در هذیان های توهم آمیز پیدا می کند.

فرافکنی موجب خطا درقضاوت می شود.برای تعدیل آن لازم است که فرد به انتقاد سالم ازخود بپردازد .چنین فردی دیگران را متهم می کند و تهمت های ناروا به همه نسبت می دهند.افرادی که دایماً ازدواج کردن را غیرعقلایی و عامل بدبختی می دانند و تمام مردان و زنان را به باد اتهامات اخلاقی می گیرند ،درواقع تمایلات درونی خود را به آن ها نسبت می دهند.

راه حل هایی برای ترغیب جوانان به ازدواج

تاجری توصیه کرد: بنابراین بهتر است خانم‌ها با رعایت حجاب از تبرج و نمایان كردن خود در مقابل مردان متعدد بپرهیزند و مردان نیز از گناه چشم‌چرانی كه آثار روانی وحشتناكی دارد خودداری كنند تا ازدواجها به تاخیر نیافتد و جامعه دچار چالش نشود.

همچنین دکتر حسین باهر اظهار داشت: می توان با معاف کردن افراد متاهل از سربازی غیرآموزشی، اولویت‌ استخدام برای افراد متأهل که شرایط لازم را دارند، واگذاری خانه‌های استیجاری ارزان قیمت به جوانان تحصیل کرده و متأهل، دادن وام‌های ازدواج بدون بهره و ارتقاء فرهنگ ازدواج با تشریح نیازهای طبیعی و حقوق متقابل زن و مرد، جوانان را به ازدواج ترغیب کرد.

همچنین ایجاد فضای مناسب و ارزان قیمت برای ازدواج دسته‌جمعی جوانان را عاملی در افزایش تمایل آنها به ازدواج دانست و افزود: تعدیل مهریه‌ها تا سقف 200 سکه و زندانی نکردن افراد به دلیل عدم توانایی در پرداخت مهریه و تملک اموال بعد از ازدواج به صورت نصف میان زن و مرد، تمایل جوانان را به ازدواج افزایش می‌دهد.

این استاد رفتار شناس در پایان عنوان کرد: عملکرد نهادهای مسئول در امر ازدواج جوانان ناموفق است و امر ازدواج جوانان باید به افراد متخصص سپرده شود و اندیشمندانی فعال در این زمینه برای معضل بزرگ تأخیر در ازدواج جوانان چاره‌اندیشی کنند. همچنین مشاوره رایگان ازدواج در مراکز مشاوره می‌تواند در ازدواج موفق جوانان، شناخت کامل آنها از یکدیگر و کاهش شکست در ازدواج موثر باشد.

منابع: کتاب وصال مهر ورزان/ سامانه خبری -تحلیلی ایرانیار/ جهان نیوز/ تابناک